Η Χάθα Γιόγκα είναι το πλέον γνωστό και διαδεδομένο σύστημα στην δύση. Πολλοί την ονομάζουν και Δυτική Γιόγκα.
Η Γιόγκα στα παλαιότερα χρόνια παρομοιαζόταν με ένα δέντρο, ένα ζωντανό δηλαδή οργανισμό αποτελούμενο από ρίζες, κορμό, κλαδιά, ανθούς και καρπούς. Χάθα Γιόγκα (Hatha Yoga) είναι ένα από τα 6 αυτά κλαδιά.
Τα υπόλοιπα αποτελούνται από την Raja, Karma, Bhakti, Jnana, and Tantra Yoga. Κάθε κλαδί αντιπροσωπεύει μια διαφορετική προσέγγιση της ζωής έχει τα δικά του χαρακτηριστικά και λειτουργίες.
Πολλά από αυτά τα μονοπάτια έχουν αρκετά κοινά σημεία μεταξύ τους. Κάποιοι μπορεί να βρουν κάποιο κλαδί καταλληλότερο για αυτούς από κάποιο άλλο. Χάθα (Hatha) στα Σανσκριτικά σημαίνει η ένωση του Ήλου και της Σελήνης.
Το Χα σημαίνει ήλιος, που αντιπροσωπεύει την ηλιακή ενέργεια στο σύμπαν και αντίστοιχα τη σωματική ενέργεια στον άνθρωπο. Το Θα σημαίνει σελήνη, που αντιπροσωπεύει την σεληνιακή ενέργεια στο σύμπαν και αντίστοιχα τη νοητική-συναισθηματική ενέργεια στον άνθρωπο. Ο κύριος στόχος της Χάθα Γιόγκα είναι να επιφέρει εξισορρόπηση των δύο αυτών ενεργειών.
Η παράδοση της Χάθα Γιόγκα πέρασε διάφορα στάδια μέσα στα χρόνια, μέχρι την μορφή της αποδοχής που χαίρει σήμερα. Υπήρξε παρεξηγημένη, χλευάστηκε, αντιμετωπίστηκε με καχυποψία, όμως σήμερα ο δυτικός κόσμος έχει ενσωματώσει τη γιόγκα σε άπειρες ανάγκες του σύγχρονου ατόμου, μεταμορφώνοντάς την σε γυμναστική, σε θεραπεία, σε τέχνη ζωής.
Η Χάθα Γιόγκα είναι η σωματική πλευρά της Γιόγκα και συγχρόνως σε συνδυασμό με την ψυχολογική πειθαρχία, ισορροπεί τις λειτουργίες του οργανισμού δαμάζοντας την σκέψη με τις αναπνοές, καθότι σκέψη και αναπνοή είναι απόλυτα συνδεδεμένα μεταξύ τους στην γιόγκικη παράδοση.
Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται στην Γιόγκα αποτελούνται από σωματικές ασκήσεις (asanas), διαλογιστικές (meditation techniques) και αναπνευστικές πρακτικές (pranayama) καθώς και βαθιά χαλάρωση (yoga nidra). Η Χάθα Γιόγκα (Hatha Yoga) αναφέρεται σε μια ομάδα από σωματικές ασκήσεις γνωστές ως ασάνες , οι οποίες εξισορροπούν και ευθυγραμμίζουν το σώμα.
Οι άσανες ανοίγουν τα ενεργειακά κανάλια του σώματος – και περισσότερο το κυρίως κανάλι, τη σπονδυλική στήλη – έτσι ώστε η ενέργεια (prana) να ρέει ελεύθερα. Ασάνα σημαίνει μια κατάσταση ύπαρξης στην οποία μπορεί κάποιος να μένει σωματικά και νοητικά σταθερός, χαλαρός, ήρεμος και άνετος. Οι άσανες είναι συγκεκριμένες σωματικές στάσεις που απελευθερώνουν τη ροή της ενέργειας (Πράνα) στα ενεργειακά κανάλια του σώματος (Νάντις).
Η Χάθα Γιόγκα είναι περισσότερο γνωστή ως ένας συνδυασμός σωματικών ασκήσεων και βαθιάς χαλάρωσης. Η Χάθα Γιόγκα δίνει έμφαση στην ποιότητα της κίνησης παρά στην ποσότητα και είναι πολύ διαφορετική από κάθε άλλο είδος άσκησης. Είναι το μόνο είδος που δουλεύει δίχως να καταπονεί τους μύες και με το κέντρο βάρους του ίδιου του σώματος ενδυναμώνει τους μύες.